Vốn, thể chế, nguồn nhân lực là những điều kiện cơ bản, cần thiết để đổi
mới và phát triển nông thôn. Trong đó, vốn, nguồn nhân lực là những yếu tố đầu
vào của đầu tư phát triển, còn thể chế đóng vai trò định hướng, tạo nền tảng pháp
lý cho hoạt động này. Vốn đầu tư cho khu vực nông thôn phụ thuộc rất lớn vào
điều kiện kinh tế – xã hội (KT-XH), chính trị và thể chế của quốc gia. Để có
nguồn vốn đầu tư phát triển nông nghiệp (NN), nông thôn (NT), xây dựng nông
thôn mới (NTM), mỗi nước đều có những biện pháp và cách giải quyết khác
nhau. Xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật huy động vốn đầu tư phát triển
kinh tế nông thôn và xây dựng NTM bền vững là một trong những ưu tiên của
các quốc gia trong phát triển nông nghiệp, nông thôn.
Nghị quyết 26-NQ/TW ngày 5/8/2008 của Ban chấp hành Trung ương khóa
X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đã đặt ra mục tiêu tổng thể xây dựng NTM:
“Nông thôn mới có kết cấu hạ tầng kinh tế – xã hội hiện đại; cơ cấu kinh tế và các
hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn nông nghiệp với phát triển nhanh công
nghiệp, dịch vụ, đô thị theo quy hoạch; xã hội nông thôn ổn định, giàu bản sắc văn
hoá dân tộc; dân trí được nâng cao, môi trường sinh thái được bảo vệ; hệ thống
chính trị ở nông thôn dưới sự lãnh đạo của Đảng được tăng cường”. Xây dựng NTM
hiện nay được cụ thể thành chương trình mục tiêu quốc gia. Chương trình mục tiêu
quốc gia xây dựng NTM (Chương trình xây dựng nông thôn mới) được ban hành
trong bối cảnh lịch sử và điều kiện KT-XH cụ thể ở Việt Nam nhằm phát triển toàn
diện khu vực nông thôn, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân.