Thừa kế là sự dịch chuyển tài sản của người chết sang cho những người
còn sống. Để giải quyết và hạn chế những tranh chấp phát sinh trong quá trình
dịch chuyển tài sản của người chết sang cho những người còn sống thì mỗi quốc
gia đều có những quy định pháp luật về thừa kế để điều chỉnh vấn đề này.
Ở Việt Nam, pháp luật thừa kế được hình thành từ rất sớm và ngày càng
được xây dựng, hoàn thiện, phù hợp với từng giai đoạn lịch sử phát triển của
đất nước. Theo pháp luật Việt nam hiện hành, quyền thừa kế là một trong những
quyền cơ bản của công dân được pháp luật ghi nhận và bảo vệ, được Hiến pháp
năm 2013 ghi nhận “Quyền sở hữu tư nhân và quyền thừa kế được pháp luật
bảo hộ”1; các quy định pháp luật về thừa kế hiện nay được quy định một cách
khá đầy đủ tại Bộ luật dân sự năm 2015 (BLDS 2015). Đây là là kết quả của
quá trình pháp điển hóa những quy định pháp luật về thừa kế để hoàn thiện các
quy định này, bảo vệ quyền lợi của những người thừa kế một cách hiệu quả
nhất. Theo đó, thừa kế có hai hình thức là thừa kế theo di chúc và thừa kế theo
pháp luật. Thừa kế thế vị là một trường hợp phát sinh từ thừa kế theo pháp luật,
phát sinh trong trường hợp con, cháu của người thừa kế thế vào vị trí của người
thừa kế để hưởng di sản do người chết để lại.
Trong bối cảnh hội nhập quốc tế hiện nay với cuộc cách mạng công nghiệp
4.0, số lượng và giá trị tài sản của cá nhân ngày càng lớn và đa dạng về hình
thức thì cũng nảy sinh nhiều dạng tranh chấp về thừa kế di sản do người chết để
lại, trong đó có các vụ án liên quan đến thừa kế thế vị. Tuy nhiên, trong thực
tiễn giải quyết các vụ án liên quan đến thừa kế thế vị của Toà án nhân dân các
cấp thì việc giải quyết các vụ án này hiện vẫn gặp nhiều khó khăn và không phải
vụ án nào Tòa án cũng có thể giải quyết được “thấu tình đạt lý”.