1.6.1. Cơ chế bảo đảm thực hiện quyền lập hội của công dân ở các nước phát triển1.6.1.1. Ở Cộng hòa Liên bang ĐứcThứ nhất: Pháp luật bảo đảm thực hiện quyền lập hộiCộng hòa Liên bang Đức là một trong những quốc gia sớm có hệ thống pháp luật về tự do hiệp hội. Hành lang pháp lý thông thoáng giúp phát triển đa dạng các loại hình hiệp hội tại Đức cả về số lượng và hình thức tổ chức27. Có thể kể đến các luật của Cộng hòa liên bang Đức liên quan tới tự do hiệp hội như: Đạo luật cơ bản của Đức năm 1949 sửa đổi năm 2010; Luật về hội năm 1964 sửa đổi các năm 2007, năm 2015; Bộ luật Dân sự; Luật về đối xử công bằng; Luật về các thỏa ước tập thể 1969…
Theo quy định tại Điều 9 Đạo luật cơ bản của Đức thì tất cả người Đức đều có quyền thành lập các công ty và các hội khác; các hội có mục đích hoặc trái với pháp luật hình sự hoặc nhằm chống lại pháp luật hiến định hoặc chống lại tư tưởng hiểu biết quốc tế lẫn nhau đều bị cấm. Tại Đức, quyền tự do liên kết được quy định như sau: “Quyền thành lập các hội nhằm bảo đảm và cải thiện các điều kiện lao động và kinh tế được bảo đảm cho mọi cá nhân và mọi nghề nghiệp hoặc ngành nghề. Các thỏa thuận nhằm hạn chế hoặc tìm cách cản trở quyền này là vô hiệu; các biện pháp nhằm mục đích này là trái luật”.
Về quyền hoạt động của hội: Bộ luật dân sự điều chỉnh các hội đăng ký là pháp nhân, bao gồm các cơ quan của hội, thủ tục thành lập, năng lực pháp lý và quy chế trách nhiệm vật chất, việc thanh lý và phá sản. Đối với các hội nhóm không đăng ký, nếu không vi phạm điều cấm thì vẫn hoạt động bình thường theo quy định của Luật về hội.