Luật biển quốc tế được hình thành dựa trên nền tảng pháp lý là hệ thống các nguyên tắc cơ bản của luật quốc tế hiện đại và các nguyên tắc đặc thù của ngành luật này. Các nguyên tắc đặc thù của Luật biển quốc tế có nguồn gốc từ các tập quán quốc tế và một số học thuyết lớn về biển, trải qua quá trình pháp điển hóa Luật biển, trở thành nguyên tắc có giá trị pháp lý ràng buộc đối với các chủ thể của Luật biển quốc tế hiện đại. Một trong số các nguyên tắc đặc thù quan trọng nhất của Luật biển quốc tế đó là nguyên tắc tự do biển cả. Nguyên tắc này có nội dung, biển cả được để ngỏ cho tất cả các quốc gia, dù là những quốc gia có biển hay không có biển. Đây là một nguyên tắc có ảnh hưởng, chi phối đối với việc hình thành quy chế pháp lý các vùng biển theo quy định của Công ước Luật biển 1982.